Cursus microscopie

workshop

Als je door een microscoop kijkt dan kom je er achter dat er een aparte wereld bestaat die zich voor het blote oog aan ons onttrekt. In tegenstelling tot een verrekijker, waarmee je het bekende bekijkt, ga je met een microscoop een onbekende wereld in. Deze wereld is een universum op zichzelf. Je maakt kennis met de fantastische microstructuren van planten en de bizarre vormen van eencelligen. Bladeren lijken wel mozaiek kunstwerken van dichtbij en sommige eencelligen zouden niet misstaan in een science-fiction film. Wetenschap en kunst worden met een microscoop bij elkaar gebracht en eigenlijk is het vreemd dat er zo weinig kunstenaars zich hebben laten inspireren door de microscopische wereld. Bovendien leer je van alles over hoe de natuur werkt als je door een microscoop kijkt. Veel mensen denken dat microscopie te ingewikkeld is of dat je een hele dure microscoop nodig hebt. Niets is minder waar. Met een eenvoudige schoolmicroscoop is al ontzettend veel te zien.

Tijdens het zomerseizoen verblijf ik vaak op tuinpark Nieuw Vredelust in Duivendrecht en daar bestudeer ik vanalles met de microscoop. Een tuinpark is een fantastische locatie voor een microscopisch avontuur. Er is daar zo veel te zien en te onderzoeken: de sloten wemelen in de zomer van allerlei microscopisch kleine organismen, kleurrijke bloemen en bladeren geven een prachtige aanblik van heel dichtbij en zaadjes laten je verbazen hoe mooi ze er vergroot uit kunnen zien.
Microscopie kan ook heel goed van pas komen in het dagelijks leven: is dat levensmiddel nog wel goed? Wat voor aanslag zit er op de bladeren van die struik? Wat heeft dat water in die bak een rare kleur? Vragen die je snel kunt beantwoorden m.b.v. een microscoop als je weet waar je naar moet kijken.

Graag wil ik mensen kennis laten maken met de microscopische wereld. Daarbij kunnen mensen door een microscoop kijken en zelf dingen onderzoeken die ze interessant vinden. Na een introductie zal ik uitleggen hoe je de verschillende monsters het beste met een microscoop kunt bekijken. Dat kan van alles zijn: cellen van planten, slootwater, stuifmeel, haren, zand, insecten, kleine zaadjes etc, etc. Ik zal ook uitleggen wat je dan eigenlijk allemaal ziet. Tevens zal ik uitleggen hoe je foto's maakt van het onderzoeksmateriaal om al het moois vast te leggen, met een smartphone kun je al hele aardige foto's maken. Er staan verschillende microscopen klaar en als je zelf iets mee wilt nemen om te onderzoeken of te laten onderzoeken dan ben je van harte welkom.

 

Onderwerpen workshop microscopie

Mensen die na een kennismaking met microscopie interesse hebben gekregen of zich meer willen verdiepen in bepaalde onderwerpen kunnen zich bij mij opgeven voor een uitgebreidere workshop. Onderwerpen die aan bod komen worden afgesteld op de interesses van de deelnemers.


 

Introductie

Waarom microscopie als hobby?

De microscoop, inleiding, historie, toepassingen.

Werking microscoop, bespreking verschillende onderdelen.

Soorten microscopen.


Uitleg over cellen, weefsels, opbouw van organismen

Planten

Dieren

Micro-organismen


Werken met een microscoop

Van kleinste naar grootste vergroting

Welke vergroting voor welk object?

Omgaan met verlichting en diafragma

Scherp-afstellingen gebruiken

Leren kijken met één oog terwijl het andere open is, ogen afwisselen (monoculaire microscoop)

Werken met een binoculaire microscoop


Technieken

• Helderveld belichting en scheve belichting

• Donkerveld microscopie

• Fase-contrast microscopie

• Werken met opvallend licht

• Polarisatie microscopie


Preparaten maken van vers materiaal

Ruwe materialen bekijken: zand, zaadjes, kruiden etc.

Eenvoudige preparaten van vruchtvlees: rozenbottel, aardappel, banaan, tomaat, paprika


Slootwater

Verschillende soorten algen bekijken

Protozoa, kiezelwieren, watervlooien, raderdiertjes


Cellen van bloemen

• Viooltje

• Afrikaantje


Bladeren bekijken

Intacte bladeren bekijken van: roos, bruine beuk, hazelaar, Tradescantia

• Dunne preparaten van: Tradescantia zebrina, ui, Hosta, laurier


Pollen

• Stokroos, zonnebloem, den, tulp, lelie

Pollen in honing


Zand

• Verschillende soorten zand bekijken


Bacteriën

In karnemelk, yoghurt, speeksel


Wang-epitheelcellen

Cellen van jezelf bekijken


Mossen

Structuur van miniatuurblaadjes


Waterplanten en cytoplasmastroming

Beweging van chloroplasten (bladgroenkorrels) in waterpest


Insecten

• Vleugels, schubben, vleugel van een vlinder

Facet-oog

Insecten met een stereomicroscoop bekijken


Haren, vezels, stof

• Haren, vezels en stof bekijken met gepolariseerd licht


Bloed

• Rode en witte bloedcellen bekijken, beweging van witte bloedcellen waarnemen


Parasieten bij dieren

Onderzoek van dierlijk materiaal op ziekteverwekkers


Waarnemingen vastleggen

• Tekenen

• Fotografie

• Video

 

Ook is het mogelijk om op locatie een en ander te demonstreren, zoals hier in het Sarphatipark in Amsterdam op de herfstmarkt van 2020. Het was een prachtige zonnige septemberdag.