Voor mensen die interesse hebben om met microscopie aan de slag te gaan bied ik cursussen aan. De cursus wordt afgesteld op datgene wat men wil gaan onderzoeken. Wanneer u met een microscoop wilt gaan werken als hobby of voor meer professionele doeleinden dan kunt u contact met me opnemen.

Als je door een microscoop kijkt dan kom je er achter dat er een aparte wereld bestaat die zich voor het blote oog aan ons onttrekt. In tegenstelling tot een verrekijker, waarmee je het bekende bekijkt, ga je met een microscoop een onbekende wereld in. Deze wereld is een universum op zichzelf. Je maakt kennis met de fantastische microstructuren van planten en de bizarre vormen van eencelligen. Bladeren lijken wel mozaiek kunstwerken van dichtbij en sommige eencelligen zouden niet misstaan in een science-fiction film. Wetenschap en kunst worden met een microscoop bij elkaar gebracht en eigenlijk is het vreemd dat er zo weinig kunstenaars zich hebben laten inspireren door de microscopische wereld. Bovendien leer je van alles over hoe de natuur werkt als je door een microscoop kijkt. Veel mensen denken dat microscopie te ingewikkeld is of dat je een hele dure microscoop nodig hebt. Niets is minder waar. Met een eenvoudige schoolmicroscoop is al ontzettend veel te zien.

Tijdens het zomerseizoen verblijf ik vaak op tuinpark Nieuw Vredelust in Duivendrecht en daar bestudeer ik vanalles met de microscoop. Een tuinpark is een fantastische locatie voor een microscopisch avontuur. Er is daar zo veel te zien en te onderzoeken: de sloten wemelen in de zomer van allerlei microscopisch kleine organismen, kleurrijke bloemen en bladeren geven een prachtige aanblik van heel dichtbij en zaadjes laten je verbazen hoe mooi ze er vergroot uit kunnen zien.
Microscopie kan ook heel goed van pas komen in het dagelijks leven: is dat levensmiddel nog wel goed? Wat voor aanslag zit er op de bladeren van die struik? Wat heeft dat water in die bak een rare kleur? Vragen die je snel kunt beantwoorden m.b.v. een microscoop als je weet waar je naar moet kijken.

Graag wil ik mensen kennis laten maken met de microscopische wereld. Daarbij kunnen mensen door een microscoop kijken en zelf dingen onderzoeken die ze interessant vinden. Na een introductie zal ik uitleggen hoe je de verschillende monsters het beste met een microscoop kunt bekijken. Dat kan van alles zijn: cellen van planten, slootwater, stuifmeel, haren, zand, insecten, kleine zaadjes etc, etc. Ik zal ook uitleggen wat je dan eigenlijk allemaal ziet. Tevens zal ik uitleggen hoe je foto's maakt van het onderzoeksmateriaal om al het moois vast te leggen, met een smartphone kun je al hele aardige foto's maken. Er staan verschillende microscopen klaar en als je zelf iets mee wilt nemen om te onderzoeken of te laten onderzoeken dan ben je van harte welkom.

Een workshop duurt 4 uur (met eventueel uitloop) en dan komt alles aan de orde op het gebied van microscopie, specifiek gericht op het interesse-gebied van de cursisten. Meestal geef ik de workshops individueel, voor 1-2 personen of in een klein groepje met maximaal 4 personen. In deze kleinschalige setting wordt de informatie beter overgedragen en is er meer individuele aandacht dan in een grote groep.

Locaties / contact

• Amsterdam

• Duivendrecht, tuinpark Nieuw-Vredelust: https://www.tuinparknieuwvredelust.nl/

• Zevenaar

Email: rolf(at)microscopievandenatuur.nl

Onderwerpen workshop microscopie

Mensen die interesse hebben gekregen of zich meer willen verdiepen in bepaalde onderwerpen kunnen zich bij mij opgeven voor een uitgebreide workshop. De onderwerpen die aan bod komen worden afgesteld op de interesses van de cursisten.

Introductie

• Microscopie als hobby, inspiratie of hulpmiddel.

• De microscoop: inleiding, historie, toepassingen.

• Werking microscoop, bespreking verschillende onderdelen.

• Soorten microscopen.

• Misvattingen uit de weg helpen: de feiten en fabels.

Indien u zelf al een microscoop heeft of er een wilt aanschaffen

• Ik inspecteer de microscoop om te kijken of alles naar behoren werkt.

• Ik zal de optiek nakijken en eventueel alle lenzen schoonmaken. 

• Het schoonmaken van de lenzen moet op een bepaalde manier gebeuren. 

• Wilt u een microscoop gaan  aanschaffen dan geef ik uitgebreid advies.

Uitleg over cellen, weefsels, opbouw van organismen

• Planten

• Dieren

• Micro-organismen

Werken met een microscoop

• Van kleinste naar grootste vergroting.

• Welke vergroting voor welk object?

• Omgaan met verlichting en diafragma. Het preparaat op de juiste manier belichten. 

• De belichting is zeer belangrijk en maakt het verschil tussen een goed of slecht beeld.

• Scherp-afstellingen gebruiken.

• Leren kijken met één oog terwijl het andere open is, ogen afwisselen (monoculaire microscoop).

• Werken met een binoculaire microscoop.

Technieken

• Helderveld belichting.

• Schuine belichting.

• Donkerveld microscopie.

• Fase-contrast microscopie.

• Werken met opvallend licht.

• Polarisatie microscopie.

Preparaten maken van verschillende materialen

• Natte preparaten van vruchtvlees: rozenbottel, aardappel, banaan, tomaat, paprika.

• U kunt zelf monsters meenemen om te onderzoeken.

Water uit sloot of plas

• Verschillende soorten algen bekijken.

• Protozoa, kiezelwieren, watervlooien, raderdiertjes.

Cellen van bloemen

• Viooltje.

• Afrikaantje.

Bladeren bekijken

• Intacte bladeren bekijken van: roos, bruine beuk, hazelaar, Tradescantia.

• Dunne preparaten van: Tradescantia zebrina, ui, Hosta, laurierkers.

Pollen

• Stokroos, zonnebloem, den, tulp, lelie.

• Pollen in honing.

Zand

• Verschillende soorten zand bekijken.

• Belichtingstechnieken.

Bacteriën

• In karnemelk, yoghurt, speeksel.

Wang-epitheelcellen

• Eigen lichaamscellen bekijken!

Mossen

• Structuur van miniatuurblaadjes.

Waterplanten en cytoplasmastroming

• Beweging van chloroplasten (bladgroenkorrels) in waterpest.

3-D kijken met een stereomicroscoop

•  Insecten bekijken, facet-ogen en vleugels zijn ware kunstwerken.

•  De schubben van een vlindervleugel zien er uit als als kleurrijke dakpannen.

•  Kleine zaadjes en bloempjes zien er vergroot in 3-D fantastisch uit.

•  Alledaagse materialen bekijken zoals bijvoorbeeld zout en suiker.

Haren, vezels, stof

• Haren, vezels en stof bekijken met gepolariseerd licht.

Parasieten bij dieren

• Advies over welke microscoop u nodig heeft.

 • Nuttige vergrotingen en belichtings-technieken. 

• Ik werk overigens niet met voor de mens potentieel besmettelijk materiaal.

Waarnemingen vastleggen

• Tekenen.

• Fotografie.

• Video.

Fotografie met de microscoop

• De mogelijkheden en valkuilen. 

• Foto’s door de microscoop maken met smartphone, compact-camera of systeem-camera.

• U kunt uw eigen camera meenemen om te zien wat ermee mogelijk is.

Ook is het mogelijk om op locatie een en ander te demonstreren, zoals hier in het Sarphatipark in Amsterdam op de herfstmarkt van 2020. Het was een prachtige zonnige septemberdag.